5 درس مهمی که ویروس کرونا به کسب‌وکارها آموخت

5 درس مهمی که ویروس کرونا به کسب‌وکارها آموخت

در ارتباط با شیوع ویروس کووید 19 مطالب مختلف نوشته شده‌، اما رویکرد مدیریتی که همراه با همه‌گیری ویروس کرونا از سوی برخی از مدیران کسب‌وکارها اعمال شده در نوع خود کم نظیر است. در این مطلب قصد داریم با 5 درس مدیریتی که ویروس کرونا به ما آموخته آشنا شویم:

1. صداقت در زمان بروز بحران

شایعات مختلفی پیرامون شیوع این ویروس منتشر شده که برخی مبدا آن‌را ووهان چین بر می‌شمارند، برخی می‌گویند این ویروس اولین بار در سپتامبر سال گذشته شناسایی شده و برخی از این موضوع گلایه‌مند هستند که چرا دولت‌ها آمار واقعی آلودگی و مرگ بر اثر ابتلا به این بیماری را اعلام نمی‌کنند. پنهان‌سازی و عدم شفافیت در اعلام آمارها باعث می‌شود تا بحرانی که ممکن است قابل کنترل شود، ناگهان به یک بیماری فراگیر تمام‌عیار تبدیل شود که حتا کادر پزشکی و مراکز درمانی نیز قادر به مهار آن نباشند. ویروس کرونا نشان داد که هر زمان نشانه‌هایی از بحران در سازمان و مجموعه خود تشخیص دادید، بهتر است این نشانه‌ها را جدی گرفته و با صداقت ضمن تشریح مشکلات برای ذی‌نفعان، اقدامات پیش‌گیرانه را انجام دهید. برخی مواقع همان اقدامات اولیه می‌توانند به عبور از بحران کمک کرده و مانع پیشرفت و گسترش آن شوند تا مشکلی بزرگ و فاجعه‌بارتر به وجود نیاید. با این‌حال، برخی از مدیران برای حفظ آبروی خود، بی توجهی یا حفظ جایگاه شغلی خود سعی در پنهان کردن نشانه‌های اولیه بحران دارند که همین موضوع باعث می‌شود تا بحران‌ها در سطح سازمان به سرعت فراگیر شده و دیگر قابل مهار نباشند.

2. تسریع در روند تصمیم‌گیری‌ها

در شرایط عادی تصمیم‌گیری در خصوص انجام برخی از فعالیت‌های تجاری نیازمند بررسی‌های دقیق و ارزیابی سنجه‌های مختلف است. زمانی که بحرانی بزرگ رخ می‌دهد، حتا ثانیه‌ها نیز تعیین کننده هستند. یکی از ویژگی‌های شاخص مدیران بزرگ جهان قدرت تصمیم‌گیری در چنین شرایطی است. این افراد آموزش دیده‌اند در زمان بروز بحران‌های بزرگ چگونه تصمیم‌گیری کنند و در قالب سناریوهای مختلف آموزش‌های لازم را فراگرفته‌اند. مدیران موفق برای انجام کارهایی که عهده‌دار آن هستند صبر نمی‌کنند تا تایید دیگران را دریافت کرده یا منتظر نظر مقامات ارشد خود نمی‌شوند و به انتظار نمی‌نشینند تا آثار بر جای مانده از یک بحران را ارزیابی کرده و سپس تصمیمات لازم را اتخاذ کنند، این افراد آن کاری که درست است را انجام می‌دهند. به عبارت دقیق‌تر، اگر مدیر یک سازمان یا کسب‌وکاری هستید بهتر است برای سناریوهای مختلف تمرین کنند تا در آینده با مشکلاتی شبیه به بحران ویروس کرونا روبرو نشوید.

3. قدرت اجرا در بحران

ساخت یک بیمارستان هزار تخت‌خوابی در مدت زمان 10 روز یکی از بهترین نمونه‌ها از قدرت اجرا و سرعت‌ عمل در اجرای تصمیمات در زمان بروز یک بحران است. مدیران سازمان‌ها باید به این نکته دقت کنند که ضمن صداقت در زمان بروز بحران‌ها، قدرت تصمیم‌گیری‌های آنی را داشته باشند. به‌کارگیری استعداد‌ها، نیروها و امکانات برای اجرایی کردن تصمیمات مهم مانع از آن می‌شود تا کنترل همه چیز از دست‌تان خارج شود. پیش‌شرط قدرت اجرا در زمان بروز بحران، پیش‌بینی بحران‌ها، آموزش نیروهای انسانی، به‌کارگیری تجهیزات، ابزارها و تدوین نقشه راهی برای مقابله با بحران‌ها است.

4. از خودگذشتگی برای عبور از بحران

بدون تردید تلاش‌های کادر بهداشت و درمان را باید بهترین نمونه از خودگذشتگی توصیف کرد. زمانی که بحرانی در مقیاس کلان به وجود می‌آید، از خودگذشتگی بیش از پیش نمود پیدا می‌کند. اگر به کادر بهداشت و درمان نگاهی داشته باشید، مشاهده می‌کنید که اغلب آن‌ها موهای خود را کوتاه کرده، نام‌هایشان روی لباس‌هایشان نوشته شده و ختسگی در چهره آن‌ها موچ می‌زند. برای عبور از بحران‌ها باید در بطن آن‌ها قرار داشت و با مسئولیت‌پذیری و هاز خودگذشتگی به مقابله با آن‌ها پرداخت. در نمونه‌های فنی نیز شاهد هستیم که برخی از کارمندان مراکز داده مستقر در اپراتورهای مخابراتی پیوسته در محل کار حضور دارند تا کاربران بتوانند بدون مشکل به اینترنت دسترسی داشته و کارهای خود را انجام دهند. شرکت‌هایی در زمان بروز بحران‌ها موفق هستند که مدیران آن‌ها برای حل مشکلات به میدان آماده و در کنار آن‌ها راه‌حل‌های ارائه شده را بررسی کند.

5. مسئولیت‌پذیری در زمان بروز بحران‌ها

مهم‌ترین درس که ویروس کرونا به انسان‌ها آموخته و مختص به مدیران نیست، حس وظیفه‌شناسی است. هر فردی در هر شغلی که عهده‌دار انجام آن است باید مسئولیت‌پذیر باشد و به خوبی وظایف محول شده را انجام دهد. به‌طور مثال، تصور کنید در زمان بروز بحران کادر پزشکی در محل کار خود حاضر نمی‌شدند یا افراد شاغل در شرکت‌های خدماتی، رفاهی و ایمنی شهرهای خود را ترک می‌کردند، در چنین شرایطی دیگر همه چیز از کنترل خارج می‌شد. همه باید یاد بگیریم که مسئولیت‌پذیری مختص یک گروه خاص از افراد نیست و همه در زمان بروز بحران‌ها مسئول هستیم در جایگاه خود به مقابله با بحران بپردازیم. هر انسانی ظرفیت خاص خود را دارد، در حالی که برخی از افراد می‌توانند چند هفته را در شرایط سخت کار کنند، برخی دیگر توانایی محدود‌تری دارند، مهم نیست ظرفیت افراد در انجام وظایف چگونه است، اصل مهم این است که هر فردی وظیفه خود را به سرانجام رسانده و به دلایل مختلف از زیر بار مسئولیت‌ها شانه خالی نکند.

کلام آخر

 در نهایت باید به این نکته توجه داشته باشیم که در زمان بروز بحران‌ها لازم است به پنج نکته زیر دقت کنیم تا هزینه‌های به وجود آمده در اثر بروز بحران‌ها و پس از گذر از بحران‌ها به حداقل برسند:

• 1. به‌کارگیری تجهیزات با ظرفیت و اندازه مناسب (مشابه با کاری که علی‌بابا در صدد انجام آن است.)
• 2. ارزیابی استراتژی‌های نگه‌داری (برخی از کسب‌وکارها خط‌مشی‌های جدیدی را برای حفظ شرایط در نظر گرفته‌اند. مشابه با کاری که گیت‌هاب انجام داده و برخی از سرویس‌های کاربردی این شرکت را رایگان کرده است.)
• 3. راضی نگه داشتن کارمندان، کم کردن گردش مالی (مشابه با کاری که آمازون انجام شده و برای کارمندان شاغل در بخش انبارداری به شکل موقت مشوق‌هایی در نظر گرفته)
• 4. آموزش‌های اختصاصی (مشابه با کاری که بسیاری از شرکت‌ها انجام می‌دهند و برای دورکاری آموزش‌های لازم را به کارمندان خود می‌دهند.)
• 5. مدیریت روزانه (نظارت بر انجام فعالیت‌های روزانه با استفاده از فناوری و به‌کارگیری زیرساخت‌های مناسب این‌کار شبیه به اسکل، مایکروسافت تیمز و زوم)